از کجا بورسیه تحصیلی (Stipendien)برای آلمان بگیریم
بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی، دانشگاه ها، ایالات فدرال و شهرهای آلمان دارای برنامه های تحصیلی رایگان یا بورسیه هستند. بیشتر این بورسیه های تحصیلی، هزینه های دانشگاه و هزینه های زندگی را تحت پوشش قرار میدهند. متاسفانه، هیچ منبع یا لیست دقیقی از مبالغ و یا کمک هایی که دانشگاهها، سازمانها یا موسسات آلمانی به عنوان بورسیه در اختیار دانشجویان قرار می دهند، در دست نیست.
با این حال، وب سایت تبادل علمی در آلمان (Deutscher Akademischer Austauschdienst یا DAA)) دارای یک منبع اطلاعاتی خوب برای اطلاعات در باره بورسهای تحصیلی و بقیه کمکهای تحصیلی برای دانشجویان خارجی است. می توانید در وب سایت MyStipendium نیز اطلاعات مهمی را بدست آورید. همچنان در دانشگاه نیز می توانید در بخش خدمات دانشجویان Studentenwerk و استادان در مورد فرصت ها و بورسهای تحصیلی سئوال کنید.
در بسیاری از دانشگاهها واحدی به نام صندوق ضمانت (Bildungsberatung Garantiefonds Hochschule) وجود دارد که مخصوص پشتیبانی مالی فقط پناهندگان و مهاجران است.
از چه مراکز و موسساتی در آلمان می توانم بورسیه تحصیلی دریافت کنم؟
در زیر اسامی برخی از مراکز وموسساتی که در آلمان مستقر هستن و یا حتی در ایران نیز شعبه دارند را برای درافت بورسیه تحصیلی در آلمان به شما معرفی می کنیم:
مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان دآآد (DAAD)
این مؤسسه نخستین آدرس برای دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در آلمان (مقطع دکترا )است که در جستجوی کمک هزینه هستند. مؤسسه دآآد برنامههای مختلفی برای حمایت مالی و علمی از متقاضیان دارد که طول مدت آنها از یک ماه تا چند سال متغیر است. برای تامین مالی تمامی سالهای تحصیلی مقطع دکترا، DAAD به دانشجویان ایرانی بورس اعطا میکند.
برای دریافت بورسهای تحصیل درآلمان معمولا محدودیت سنی وجود ندارد. البته امکان دارد در برخی برنامهها و بستههای ویژهی این مؤسسه، سال فارغالتحصیلی در مقطع پیشین یکی از معیارهای اعطای بورس باشد. یکی از مهمترین نکتهها برای دریافت این کمک هزینه این است که تقاضا برای بورس تحصیلی DAAD را باید متقاضی هنگامی که در ایران است، ارسال کند یا اگر در آلمان مشغول به تحصیل است، به هنگام ارسال تقاضا، نباید بیشتر از ۱۵ ماه از اقامت او در آلمان گذشته باشد.
سطح زبان آلمانی مورد نیاز برای دریافت بورس DAAD ، به رشته تحصیلی و زبان تدریس در مقطع دکترا در دانشگاهی که متقاضی در آن پذیرفته شده است، بستگی دارد. برخی رشتهها در دانشگاههای آلمان در مقطع دکترا به زبان انگلیسی تدریس میشوند که بستگی دارد. برای اعطای کمک هزینه تحصیلی در مورد این رشتهها مدرک زبان انگلیسی را معیار قرار میدهد.
مبلغی که ماهیانه به دانشجویان دکترا پرداخت میشود حدودا ۱۰۰۰ یوروست. تقبل هزینه سفرهای پژوهشی، شرکت در سمینارها، خرید کتابهای تحصیلی و کلاسهای آموزش زبان آلمانی از خدمات دیگری است که مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان به بورسیهشدگان دکترا ارائه میدهد.
بافوگ (BAföG)
بافوگ (BAföG) مخفف قانون فدرال بودجه آموزش و پرورش آلمان است. ( Bundesausbildungsförderungsgesetz ). عبارتست از یک برنامه مالی-حمایتی دولت، برای دانشجویان آلمانی متقاضی به ورود به دانشگاه. به طور کلی، آلمانی ها و برخی از دانشجویان خارجی که توان مالی برای پرداخت هزینه های دانشگاه خود را ندارند، می توانند جهت ادامه تحصیل در آلمان از این برنامه استفاده کرده و هزینه های زندگی خویش را تامین کنند.
این حمایتهای مالی می تواند در دو بخش تعریف شوند: کمک مالی، و وام بدون بهره دولتی. یعنی پس از پایان تحصیلات شما باید آن قسمتی که بنام وام گرفته اید را به دولت برگردانید.
این کمک ها برای دانشجویان بدلیل اینکه نمیتوانند از خدمات سوسیال و کار استفاده کنند در نظر گرفته شده است. طول دوره استفاده از کمک مالی، بستگی به رشته و مقطع دانشگاهی شما دارد. اگر تحصیل شما بیش از دوره استاندارد دانشگاه طول بکشد، می توانید برای ادامه آن تا سقف یک یا دو ترم، دوباره درخواست کمک کنید.
خدمات مالی بافوگ فقط برای تحصیلات در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد میباشد. برای مقطع دکتری باید دنبال گزینه های دیگری مانند بورسیه باشید. شایان ذکر است که خدمات بافوگ به سن شما نیز بستگی دارد. برای کارشناسی تا ۳۰ سال می توانیداز این کمک ها استفاده کنید و برای ارشد تا ۳۵ سال. البته ممکن است که برای طولانی شدن تحصیلات خود دلایل قانع کنندهای داشته باشید که ممکن است مورد قبول بافوگ قرار گیرد.
چهگونه درخواست بافوگ کنم؟
ادارات بافوگ معمولا در تمام شهرهای آلمان دارای شعبه می باشند و شما اگرخواهان تحصیل در آلمان و دارای شرایط دریافت بافوگ هستید می توانید در شهر خود به اداره مربوطه مراجعه نموده و درخواست خود را ارائه دهید. برای ارائه درخواست کامل باید همه مدارک مورد نیاز مانند فرم های مخصوص، حساب بانکی و تائیدیه ورود به دانشگاه را بصورت کامل و درست به دفتر بافوگ در دانشگاه و یا در سایت
https://www.studentenwerke.de/de/content/finden-sie-hier-ihr-amt-f%C3%BCr-ausbildungsf%C3%B6rderung
بصورت آنلاین بفرسیتید. لطفا توجه داشته باشید که شما وقتی میتوانید درخواست بافوگ کنید که قبل از آن، در دانشگاه ثبت نام کرده و دانشجو باشید.
بورسیه های تحصیلی مخصوص دانش آموزان و دانشجویان ممتاز
این نوع بورسیه که در کشورهای امریکا و کانادا به عنوان جایزه Awards) ) شناخته می شود، یکی دیگر از بورس های تحصیل در آلمان است که فقط به دانشجویان با استعداد و با نمرات بالا ، تعلق می گیرد. به این بورسیه در آلمان بورس جایزه و یا بورس استعداد و یا (Begabtenförderung) می گویند.
برخلاف وامهای بافوگ، این بورسهای تحصیلی به دانشجویان مقطع دکترا نیز تعلق میگیرد و مجبور به بازپرداخت آن نیستید. سیزده سازمان آلمانی که بنام (Begabtenförderungswerk) معروف هستند، توسط وزارت فدرال آموزش و تحقیقات آلمان برای ارائه بورس های تحصیلی حمایت میشوند. این سازمان ها به دلایل ایدئولوژیکی، سیاسی و مذهبی روش کا رمتفاوتی دارند و معیارهای مختلفی برای فرایند انتخاب اشخاص برای بورسیه دارند.
بطور مثال انجمن علمی آویسینا (Avicenna Academic Association) فقط به دانشجویان مسلمان در مقطع ارشد یا دکترا که متعهد به کار داوطلبانه یا اجتماعی هستند بورسیه می دهد. برای اطلاعات بیشتر می توانید به سایت این موسسات که در زیر آورده شده است، مراجعه نمایید:
Ernst Ludwig Ehrlich Studienwerk (ELES)
Evangelisches Studienwerk e.V. Villigst
Friedrich-Naumann-Stiftung für die Freiheit
Stiftung der Deutschen Wirtschaft (sdw)
Studienstiftung des deutschen Volkes e.V.
حداکثر مبلغ ماهانه که از طریق این بورس تحصیلی پرداخته میشود ۷۳۵ یورو به علاوه پرداخت یکباره ۳۰۰ یورو به عنوان پوشش هزینه های عمومی است. برای اطلاعات بیشتر به سایت زیر مراجعه کنید.
http://www.stipendiumplus.de/en/dein-plus/stipendiumplus-who-we-are.html
بورس تشویقی تحصیلی آلمان (Deutschlandstipendium)
یکی دیگر از بورس های تحصیل در آلمان که در اصطلاح انگلیسی به آن Scholarship می گویند، بورس تحصیلی تشویقی است که به آلمانی Deutschlandstipendium می باشد.
شما میتوانید در صورتی که نتایج و نمرات عالی در مقاطع تحصیلی پایین تر دارید و همچنین دارای رزومه کاری، علمی و پژوهشی خوبی هستید، از این نوع بورسیه برای تحصیل در مقاطع بالاتر درخواست دهید.
این کمک هزینه تحصیلی مبلغ ۳۰۰ یورو در ماه می باشد و از طریق صندوق های خصوصی و دولتی پرداخت می شود و بعد از پایان دوره تحصیلی مجبور به پرداخت آن نیستید. البته همه دانشگاه های آلمان این برنامه را ندارند. مانند برنامه بافوگ، این بورسها نیز به دانشجویان مقطع دکترا تعلق نمیگیرد.
وام های تحصیلی
در آلمان نیز مانند بسیاری دیگر از کشورها امکان دریافت وام دانشجوئی وجود دارد. البته نگران نباشید در آلمان گرفتن وام مثل ایران فرسایشی و طاقت فرسا نیست و کاملا عملی و انجام شدنی است و نیاز به چک، سفته، ضامن و کارمند دولت ندارد. برنامه وام آموزش و پرورش (Bildungskreditprogramm) توسط دولت فدرال آلمان برای کمک به دانشجویان آلمانی و غیر آلمانی از طریق دادن وام به آنها، تاسیس شده است.
در نظر داشته باشید که این سازمان به دانشجویان وام میدهد نه کمک هزینه تحصیلی. یعنی شما با دریافت این وام ، بعد از اتمام تحصیلات مجبور به بازپرداخت مبلغ کامل دریافت شده با ۰٫۷۵ درصد سود، به دولت هستید. مبلغ این وام ها حد اکثر ۷۲۰۰ یورو برا یهر دانشجو بوده و بازپرداخت ان نیز در اقساط ماهانه می باشد. نکته جالب اینکه، بازپرداخت وام، چهار سال پس از اولین مبلغی که دریافت کرده اید شروع میشود. اطلاعات بیشتر در این زمینه را می توانید از سایت زیر بدست آورید:
https://www.xn--bafg-7qa.de/de/bildungskredit-110.php
نهادهایی با زمینههای سیاسی
از برنامههای کمکهزینه DAAD که بگذریم، مؤسسهها و نهادهای دولتی و خصوصی فراوان دیگری هم در آلمان وجود دارند که راه تحصیل در مقطع دکترا را برای دانشجویان هموار میکنند. نکتهای که در مورد این مؤسسات مهم است، این که متقاضی به هنگام درخواست بورس از زمینههای سیاسی یا مذهبی این مؤسسات آگاه باشد. این نهادها یکی از پیششرطهایشان برای اعطای بورس، تعهد اجتماعی- سیاسی و فعالیتهای متقاضی در زمینههای اجتماعی یا سیاسی است.
بنیاد فریدریش ابرت Friedrich Ebert Stiftung
یکی از نهادهایی است که به حزب سوسیال دموکرات آلمان (SPD) نزدیک است و هر ساله به ۴۰ دانشجو از آفریقا، آسیا، آمریکای جنوبی و اروپای شرقی کمک هزینه تحصیلی اعطا میکند.
شرط پرداخت این شهریه به دانشجویان، اثبات راندمان تحصیلی بسیار خوب در مقاطع پیشین، پایان تحصیلات مقدماتی و تکمیلی در مدت زمان تعیین شده و تعهد اجتماعی -سیاسی عنوان شده است. تسلط به زبان آلمانی یکی دیگر از شروط مهم پذیرش در برنامه کمک هزینه تحصیلی این نهاد است.
حتی در صورتی که متقاضی به زبان انگلیسی به تحصیل پرداخته یا ادامه میدهد باید سطح زبان C1 انستیتوی گوته یا قبولی آزمون DSH زبان آلمانی برای ورود به مراکز آموزش عالی آلمان را داشته باشد
مواظب باشید که بورس تحصیلی این نهاد تنها به حمایت مالی از دانشجویان خلاصه نمیشود. عضویت در شبکهای که ارتباط با دانشجویان دیگر همرشته را ممکن میسازد، معرفی راهنما برای کمک به دانشجو در پرسشهای تخصصی و ارائه سمینارهای گوناگون تخصصی و سیاسی- اجتماعی از جمله خدماتی است که این نهاد در اختیار بورسیهشوندگان خود قرار میدهد.
این بورس به دانشجویان رشته پزشکی تعلق نمیگیرد.
بنیاد کنراد آدناور Konrad-Adenauer-Stiftung e.V
سالیانه ۶۰ تا ۷۰ دانشجوی دکترا را بورسیه میکند. این بنیاد به حزب دموکرات مسیحی آلمان نزدیک است. یکی از شرطهای این نهاد در کنار تعهد اجتماعی و سیاسی و فعال بودن در این عرصهها، بازگشت بورسیهشوندگان پس از پایان تحصیل به کشورشان است.
این نهاد نیز سطح زبان DSH (یا سطح برابر با آن)، راندمان تحصیلی بسیار بالا و فعالیت در عرصههای اجتماعی موازی با تحصیل را از شرایط اعطای بورس به دانشجویان ایرانی می داند. بورس دکترا تا سه سال، ماهیانه ۱۰۰۰ یورو پرداخت میشود و احتمال تمدید آن برای دو ترم وجود دارد.
بنیاد هاینریش بل Heinrich Böll Stiftung
که به حزب سبزهای آلمان نزدیک است. متقاضی باید به هنگام ارسال درخواست کمک هزینه تحصیلی سطح زبان آلمان B2 یا DSH II را دارا باشد. دانشجویان ایرانی برای مقطع دکترا هم میتوانند برای دریافت بورس، تقاضای خود را به این بنیاد ارسال کنند. ثبتنام تنها به صورت آنلاین امکانپذیر است.
بنیاد روزا لوکزامبورگ Rosa Luxemburg Stiftung
به حزب چپ های آلمان نزدیک است و خود را یک مؤسسه آموزشی – سیاسی معرفی میکند. این بنیاد در وبسایت خود در بخش اعطای بورس مینویسد: هدف این بنیاد این است که از راه آموزش سیاسی به دموکراسی، عدالت اجتماعی، همبستگی و رفع تبعیضهای اجتماعی، جنسی و قومی کمک کند. این نهاد اعتقاد به این ارزشها را شرط دریافت کمکهزینه تحصیلی در مقطع دکترا میداند. بورس این بنیاد سالانه به ۱۵۰ متقاضی اعطا میشود.
بنیاد فریدریش نویمان Friedrich Neumann
به حزب دموکراتهای آزاد آلمان نزدیک است. این حزب سالانه به چندین متقاضی دکترا بورس تحصیلی اعطا میکند. بنا بر اطلاعات درج شده بر روی این پایگاه اینترنتی، تنها تقاضاهای آنلاین پذیرفته میشود.
یکی از شرایط ثبتنام برای دریافت این کمک هزینه این است که در هنگام ثبت نام، مدت اقامت متقاضی در آلمان از ۱۵ ماه نگذشته باشد. این نهاد هم صرف نظر از زبانی که رشته متقاضی در مقطع دکترا به آن ارائه میشود، یکی از شروط اعطای بورس را تسلط به زبان آلمانی گذاشته است.
مؤسسات و نهادهایی با زمینه مذهبی
مؤسسه فیلیگست Evangelisches Studienwerk Villigst
وابسته به کلیسای پروتستان است و سالانه به ۲۰۰ متقاضی تحصیل در مقطع دکترا از تمامی رشتهها بورس تحصیلی اعطا میکند. این نهاد به پذیرفتهشدگان ماهیانه مبلغ ۱۳۵۰ یورو به مدت ۲ سال پرداخت میکند.
این بورس در حقیقت به دانشجویانی که عضو کلیسای پروتستان هستند، تعلق میگیرد. در صورتی که متقاضی به کلیسای پروتستان تعلق نداشته باشد باید در نامهای که با مدارک درخواست بورس ارسال میکند، انگیزه و دلایل خود برای این درخواست را به روشنی تشریح کند.
مرکز تبادلات آکادمیک کاتولیک آلمان Katholischer Akademischer Ausländer-Dienst
از جمله برای تقویت گفتوگو میان اسلام و مسیحیت به دانشجویان غیر مسیحی از کشورهای خاورمیانه هم بورس اعطا میکند. متقاضی باید در هنگام ارسال درخواست در آلمان مشغول تحصیل باشد.
مؤسسه ابن سینا (اَوسینا) Studienwerk AVICENNA
یکی از مؤسسههایی است که شرط مذهبی برای اعطای بورس به دانشجویان دکترا گذاشته است. متقاضی به هنگام درخواست بورس باید در آغاز تحصیل خود در یکی از دانشگاههای آلمان باشد. نمرات خوب، تعهد اجتماعی و مسلمان بودن از شرایط دریافت این بورس اعلام شده است.
افزون بر بنیادها و مؤسسههای نامبرده، در بخش اقتصادی مؤسسات و نهادهای فراوانی وجود دارند که از دانشجویان دکترا با برنامههای مالی خود پشتیبانی میکنند. در کنار این مؤسسات، بسیاری از شرکتها و کنسرنهای بزرگ از جمله کنسرنهای خودروسازی در رشتههای خاص به دانشجویان دکترا کمک هزینه تحصیلی میدهند. یکی از این کنسرنها دایملر است.